5. NOVI TVRĐAVA TEATAR 2018: međunarodni pozorišni festival u Čortanovcina

Peti međunarodni pozorišni festival Novi Tvrđava teatar biće održan od 3. do 8. julau Vili Stanković u Čortanovcima, pod sloganom: Pre no što roboti preuzmu svet. Umetnički direktor i selektor festivala, Vida Ognjenović odabrala je da pod vedrim nebom, između ostalih, u takmičarskoj selekciji bude izvedeno šest predstava. Izvodiće se tri predstave iz Srbije (dve iz Beograda i jedna iz Novog Sada) i po jedna iz BiH, Rumunije i koprodukcije izSlovenije/Hrvatske/Italije. Manifestaciju organizuju osnivači Tvrđava teatra, festivala koji je pod tim imenom imao nekoliko uspešnih izdanja prethodnih godina u na smederevskoj tvrđavi u produkciji udruženja građana Novi tvrđava teatar Novi Sad i Studentskog kulturnog centra Novi Sad u organizaciji Laureat doo za menadžment i zastupanje autora i glumaca Novi Sad.
Festival je takmičarskog karaktera, a o dobitnicima nagrada odlučivaće žiri, u sastavu: reditelj Filip Markovinović, direktor Novosadskog pozorišta/Ujvideki Szinhaz Valentin Vencel i glumica Gordana Đurđević Dimić. Nagrade će biti dodeljene u kategorijama najbolja predstava, režija, muška i ženska uloga i specijalna nagrada. Sponzorfestivala je: Minaqua, a generalni sponzor je Vojvođanska banka. Pokrovitelj festivala je Pokrajinska vlada.

Predstave se izvode od vedrim nebom, a u slučaju kiše, predstava se sele u Novosadsko pozorište/ Ujvideki Szinhaz.

U prvom zajedničkom pozorišnom projektu koji bi povezao četiri profesionalna teatra priobalnog prostora iz tri države – Istarsko narodno kazalište – Gradsko kazalište iz Pule (Hrvatska), Gledališče Koper (Slovenija), Slovensko narodno gledališče iz Nove Gorice (Slovenija) i Slovensko stalno gledališče iz Trsta (Italija) – u koparskom Gledališču se začela ideja o predstavi Ribarskih svađa (Le baruffe chiozzotte) velikog italijanskog komediografa Karla Goldonija u režiji slovenskog reditelja Vite Taufera.

Tri države, četiri teatra, lucidni komedijant Karlo Goldoni, genijalni feralovac Predrag Lucić, izuzetni glumci, spektakularna predstava… Na tri jezika: italijanskom, slovenskom i hrvatskom, i nekoliko varijeteta dijalekata Istre, Krasa i Trsta… Ma, čuće se tu još svašta… Teško popravljive ljudske naravi uvek izazivaju vrcav smeh, onaj do suza… Furiozno, maštovito, urnebesno… Mediteran – nadohvat ruke… Malo je dobrih komedija – evo jedne odlične. Sve u režiji ingenioznog Vita Taufera.

U barufama Goldonijevih ribara, njihovih porodica i batelanata pred podozrivim očima pomoćnika kancelara i izvestitelja Kriminala prepoznali smo u prvom redu barufe ovog svađalačkog vremena. U melodioznom i pitoresknom govoru Goldonijevih Ćozota osetili smo zov da pozorišno progovorimo na tri jezika – italijanskom, slovenskom i hrvatskom – i na bogatim dijalektaktičkim varijetetima Istre, Krasa i Trsta. U Goldonijevoj ljudskoj a ne božanskoj komediji pronašli smo komički ključ za iščitavanje teško popravljivih ljudskih naravi i još komplikovanijih društvenih odnosa gde gotovo da i nema sklada izuzev – svađalačke harmonije. Prihvatili smo, ukratko, ljudski i umetnički izazov da Goldonijevom klasičnom komedijom pokušamo da ispričamo živu priču ovog vremena i prostora, priču koja nadilazi državne granice, predstavu koja upravo zbog svoje višejezične razigranosti i kulturalne pluralnosti, koju donose glumci iz četiri pozorišne kuće, može dosegnuti nove visine razumevanja. Pa makar se – što bi rekao Veselko Tenžera – i posvađali. Onako goldonijevski, ribarski, ćozotski, mediteranski. A sve uz smeh. I uz nadu da će se zajednička pozorišna avantura započeta Ribarskim svađama nastaviti.  Predrag Lucič

4. jul u 21h
ŠUPLJI KAMEN UK Vuk Stefanović Karadžić Beograd
Tekst: Nikolaj Koljada
Rediteljka: Tatjana Mandić Rigonat
Uloge: Branka Petrić, Ljiljana Stjepanović, Rada Đuričin, Milan Lane Gutović i Katarina Marković  

Milan Gutović, Branka Petrić, Rada Đuričin, Ljiljana Stjepanović i Katarina Marković. Nije li to dovoljan razlog da se dođe u Čortanovce? Evo i dodatnog razloga: moćni ruski pisac Nikolaj Koljada, za koga kažu da je Čehov našeg vremena, i jedna odvažna – ume sa glumcima – rediteljka – Tanja Mandić Rigonat pričaju priču ženama i muškarcima koji žele sočno da prožive svoje treće doba. O čemu misle, šta osećaju, čemu se nadaju? Donose li godine neku višu mudrost? Izoštravaju li godine naše karaktere? Ili sa godinama sve gasne? Šta su godine uopšte u našim životima?
Ocena bloga: 8.25/10.00

Više od veka posle Čehova, Nikolaj Koljada piše razgranatu, bujnu komediju Šuplji kamen u kojoj se, na jednom od njenih nivoa, poigrava sa motivima i likovima iz Čehovljeve drame Tri sestre. Samo za razliku od likova Olge, Irine, Maše, koje su mlade, u Koljadinom delu svi likovi, osim Natalije, su u trećem dobu. U penziji su. Galina Sergejevna i Vera Sergejevna, su bivše nastavnice književnosti i maternjeg jezika, Larisa Sergejevna je bivša nastavnica fizike a Igor Petrovič je bivši violinista u Operi. Za svet rada, oni su svi bivši, suvišni, nepotrebni, otpisani i nevidljivi. Ali za čudo života, za Eros mogućeg i Eros nemogućeg oni su i dalje neispevana pesma, neispričana priča. O životu žena i muškaraca, kojima se, poetsko medicinski, tepa da su u trećem dobu, (koliko doba život uopšte ima?) malo se zna. O čemu misle, šta osećaju, čemu se nadaju ? Donose li godine neku višu mudrost? Izoštravaju li godine naše karaktere? Ili sa godinama sve gasne? Šta su godine uopšte u našim životima? Šta reč starost označava? Šta je mladost? Šta dušu čini živom a šta je ubija? Kakva je uloga mašte, poezije, sveta čudesnog, u našim životima? Može li se živeti punim životom i u penziji ? Šta je punoća života a šta praznina? Sva ta pitanja kruže po neočekivanim putanjama i kristališu se u metaforičnoj priči o Šupljem kamenu. U prirodi postoji fenomen poznat pod nazivima Miholjsko leto, Bablje leto, Stare žene, Leto svetog Martina, Sirotinjsko leto. Kalendarski je jesen a sunce sija kao da je leto mlado. Za mene je Koljadin Šuplji kamen drama čežnje, neprolazne čežnje za čudesnim koje se krije u ljubavi, u potrebi da volimo i budemo voljeni. Tanja Mandić Rigonat

5. jul u 21h
PROSTOR ZA REVOLUCIJU Bitef dance company Beograd
Koreografkinja i autorka koncepta: Isidora Stanišić
Izvođači: Ana Ignjatović Zagorac, Miona Petrović, Jakša Filipovac, Nataša Gvozdenović, Tamara Pjević, Boris Vidaković i Nikola Živković

Ima li revolucije u vremenu koje svakim svojim potezom umrtvljuje pojedinca? Je li revolucija moguća u ovom našem egocentičnom, konformističkom i inertnom društvu? Možemo li je mi, isti takvi, povesti?I kako se to uopšte pleše ta revolucija, kako se pleše ta potreba a za njom? Ako do sada niste gledali duhovitu plesnu predstavu, evo prilike… Virtuozni igrači predano, maštovito i smelo izvode kompleksne koreografske ideje Isidore Stanišić. Ko voli savremeni ples – ovoga puta pod svetlosti  zvezda – pravac Čortanovci…

Danas, kada nam kao pojedincima ideja radničkog društva izgrađenog na socijalnoj solidarnosti opstaje još jedino u formi maglovite nostalgije, dok ono empatijsko sopstvo koje pronalazi svoj integritet u duhu zajedništva sada biva otelovljeno emotikonom, sam pomen promene društveno-političkog sistema u kome živimo prouzrokuje ubeđenje da je ipak mnogo lakše zamisliti kraj sveta nego kraj kapitalizma. Bilo da je reč o posledicama izneverenih političkih očekivanja svih revolucija koje su jedino doprinele smenjivanju vladajućih struktura i sve više povećavale klasni jaz, ili da je reč o sveopštoj transformaciji današnje međuljudske ljubavi u interesno pregovaranje između poslovnih partnera diktirano zakonima tržišta, jedno pitanje uvek opstaje: gde je nada? Na čijim plećima danas postoji? Savremena plesna predstava “Prostor za revoluciju” propituje mogućnost suštinske (unutrašnje, moralne, personalne i misaone) reforme pojedinca koji srlja u narcisoidnu ideologiju novog doba, a zatim i suštinske reforme društvenog poretka.  Čak i kada uspemo, kao pojedinci današnjeg neoliberalnog i kapitalističkog društva, da samosvesno istrajavamo u odbacivanju hipnotičkih ideologija samo-pomagajuće (self-help) aktuelizacije i popularizacije samih sebe, i time uviđamo prisustvo letargičnog, melanholičnog, beznadežnog i depresivnog realizma koji svi živimo, pred nama i dalje ostaje važan izazov: možemo li da se sa takvim okolnostima (emotivno) suočimo? Da li nam to odgovara? Kako učiniti da takav izazov ne ostane izolovani slučaj svakog od nas, već zajedničko pitanje koje nas se svih tiče? Isidora Stanišić

6. jul u 21h
EVGENIJE ONJEGIN Pozorište mladih Novi Sad
Tekst: Aleksandar Puškin 
Reditelj: Boris Liješević
Uloge: Peđa Marjanović, Kristina Savkov, Danilo Milovanović , Mia Radovanović, Ivan Đurić, Jelica Gligorin, Vera Hrćan Ostojić, Slobodan Ninković, Saša Latinović, Neda Danilović i Dragan Zorić

Najbolja preporuka za ovu predstavu su reči reditelja Borisa Liješevića: “Evgenije Onjegin” je vreme koje dolazi. Vreme hladne i prazne duše, koja neguje egoizam kao jedinu odbranu od sveta. Vreme koje hvali bunt, prezir i ironiju, a ubija nežnost, emotivnost, poeziju, ljubav, naivnost i lepotu. Puškin je prepoznao Onjegina kao znak propadanja, dekadencije, kao simptom modernog gradskog života. Danas se taj simptom razvija u generacijsku bolest koja završava u samoći, u potrošenom životu bez ljubavi i smisla.“. Jeste lektira, ali vrhunska…
Ocena bloga: 8.75/10.00

Evgenije Onjegin je praroditelj današnjih generacija koje svoju slobodu nose visoko, doživljavaju je kao identitet, pa i smisao života. A da li je uopšte poznaju Ljubav, prijateljstvo i svaku vrijednost će žrtvovati zarad te primamljive iluzije iza koje se često kriju hladnoća i praznina – poroci Puškinovog ali mnogo više našeg vremena. Dolaze  kao simpatična i prolazna moda, ali brzo pokazuju zastrašujuće naličje jer za sobom ostavljaju pustoš, uništene Ljubavi, ideale, snove, veze I propuštene šanse. Onjeginova praznina nije pasivna tišina, niti prostor kreacije, već tamna i agresivna sila koja guta, proždire i traži žrtve. Kob. Evgenije Onjegin je vrijeme koje dolazi. Vrijeme hladne i prazne duše, koje njeguje egoizam kao jedinu odbranu od svijeta, te kao životni kredo i pouku. Vrijeme koje hvali bunt, prezir i ironiju, a ubija nježnost, emotivnost, poeziju, Ljubav, naivnost i ljepotu. Puškin je prepoznao Onjegina kao znak propadanja, dekadencije, kao simptom modernog gradskog života. Danas se taj simptom razvija u generacijsku bolest koja završava u samoći, u potrošenom životu bez Ljubavi i smisla. Boris Liješević

7. jul u 21h
PARADA Tudor Vianu teatar Giurgiu/Rumunija, 1h 50min
Tekst: Aleksandar Galin 
Reditelj: Kozmin Kretu

Ruski novi bogataši: tradicionalni a nasilni, konzerve a krimosi, sebični a darežljivi, osetljivi a autoritarni… Oksimoron za oksimoronom… Parada je to neverovatnih likova… I jedna nežna ljubavna priča, sa dvoje ljudi koji traže sopstveni identitet… Jako duhovita predstava koja kao da viče: “Pogledajmo se, najzad!” Uzbudljiva i komična, kažu rumunske novine i kritičari, dobro, novinama ne treba verovati, kritičarima tek ne, ali svako pravilo ima izuzetak. Ovo je taj! Izuzetak… Briljantna predstava!

The Parade is a story about a Russian nouveau riche, Nikolai Skvortzov, very traditional, violent  (and a business mafia-kind shark at home), who sent his son (Viktor) to study abroad, and when he came to visit him and Larisa, in Amsterdam, it happens that under the windows of his hotel is passing a gay parade. Larisa is Nikolai’s wife, a former actress, now established in London to accompany their son during his university studies in the capital of England. From their discussion, we understand that this „escape“ of the family is not appreciated by Nikolai too much when he asks his wife to return home, in Russia. Larisa tries to explain him  that their son is completely changed, and she suggests that the reason of this could be his friendship with a Russian-Mexican young man named Dolores, whom she defines to be „more interested in the Tin Man than in Dorothy „. Contrary to traditional rigid, stiff principles of the father,  the son is open minded and supports together with his friends the gay parade, organizing even a sort of „street performance“. His father does not understand and think that Viktor is gay and desperately  try  to separate with brutality his son from his best friend Dolores. Fortunately he became drunk due to a very tough sort of tequila – a welcome gift from Dolores father. Being groggy and almost paralyzed (for a while),  he is obliged to listen the others and to discover that he has a real family, with real feelings, a wife who loves him, a boy with real friends  and  possible plans of life. More, his son waits for a baby, so Nikolai will be grandfather. All this make him, at the end, to realise that the lives of his son and wife are more important and  less dangerous than his idiosyncrazies and the serious threats waiting for him at his return in Russia. (Skvorţov receives a phone call from Russia, somebody warns him of criminal arrangements concerning him, from the part of a younger mafia competitor). The real values of family, happiness and empathy become priorities when he understands that he has to return in Russia where his life will be most probably the price for his family’s liberty.

8. jul u 21h
KRALJ LIR Narodno pozorište Sarajevo/BiH, 2h
Tekst: Vilijam Šekspir
Reditelj: Diego de Brea
Uloge: Izudin Bajrović, Sanela Pepeljak, Mediha Musliović, Slaven Vidak, Vedran Đekić i Elma Juković 

Ima li Bosna boljeg glumca od Izudina Bajrovića? Ok, svako ima svoje simpatije i favorite ali nakon “Kralja Lira” Narodnog pozorišta Sarajevo, biće to samo – ovaj – jedan. O Šekspirovom “Liru” – sve je rečeno, samo treba da se vidi… Ovaj. “Kralj Lir”… Jedna od onih predstava koje dižu lestvicu visoko i posle koje u svesti gledaoca ništa nije isto…

Zašto Shakespeare danas? Odgovor na to pitanje možemo dobiti u paraleli između potrebe teatra da se bavi čovjekom i njegovim odnosom sa unutrašnjim i vanjskim svijetom i turbulentne svakodnevnice koju živimo u odnosu na težište Shakespeareovog djela u čijem je centru čovjek i njegova priroda. Shakespeare nas opominje na važnost etike kao ličnog izbora pojedinca. Kralj Lear je tragedija o prolaznosti ne samo jednog čovjeka, već i jednog cijelog svijeta, tragedija o političkom autoritetu, ali i o odnosima unutar porodice, o roditeljskoj ljubavi koja može biti slijepa… Lear u izvedbi prvaka Drame Narodnog pozorišta, Izudina Bajrovića, našu će publiku zacijelo ostaviti bez daha. Ovo je jedna od najznačajnijih Bajrovićevih uloga kreirana sa posebnom vrstom inspirativnosti jer dolazi u vrijeme njegove glumačke zrelosti. Ističem važnost koprodukcije i saradnje sa Festivalom MESS, kao i partnerski odnos u kampanji projekta Culture is GREAT, koji promoviše britansku kulturu i našoj premijeri daje internacionalnu dimenziju.Posebno sam zahvalna britanskom ambasadoru u BiH, Njegovoj ekselenciji Edwardu Fergusonu na podršci i zalaganju tokom promocije našeg projekta. Marijela Hašimbegović, direktorica Narodnog pozorišta Sarajevo

2. NOVI TVRĐAVA TEATAR 2015
3. NOVI TVRĐAVA TEATAR 2016
4. NOVI TVRĐAVA TEATAR 2017

Vila Stanković, Čortanovci

Vila Stanković se nalazi na Fruškoj gori kod naselja Čortanovci. Vilu je 1930. godine sazidao kardiolog Radenko Stanković, osnivač Medicinskog fakulteta u Srbiji. Bio je i ministar prosvete za vreme vladavine kralja Aleksandra I i namesnik kralja Petra II Karađorđevića. Po porudžbini, nacrte je izradio arhitekta Dragiša Brašovan, koji je zaslužan i za izgled palate Banovine u Novom Sadu. Vila je urađena u stilu srpskih srednjovekovnih dvoraca, a smeštena je u čortanovačkoj šumi na imanju koje obuhvata 35 jutara raspoređenih na šest nivoa-terasa.

Doktor Stanković dok je još bio na studijama u Beču slušao da između Koviljskog rita i Fruške gore duva lokalni vetar – fruškogorac. Upravo to strujanje vazduha, poznatije kao ruža vetrova, privukla je budućeg namesnika da, na mestu gde se obično grade bolnice za plućne bolesnike, podigne vilu. Po završetku Drugog svetskog rata nove vlasti ga hapse i osuđuju na 12 godina robije zbog saradnje sa Nemcima. Vilu konfiskuju 1952. godine, a prvi na listi novih vlasnika je bio MUP Srbije. Kasnije je vila prilagođena za ukus Josipa Broza Tita, a onda u njoj znaju često da borave najviši državni funkcioneri. Pored maršala, najčešći gosti su bili Aleksandar Ranković i Slobodan Penezić Krcun. Posle je vila prešla u nadležnost pokrajinske vlasti Vojvodine i u njoj su boravili Dušan Alimpić, Nikola Kmezić.

U vili su usvajane brojne političke odluke. Blagodeti vile osetili su Milutin Mrkonjić, Radoman Božović i pokojni Boško Perošević. Perošević je naložio da se izgrade bungalovi, teniski tereni, bazen. Zaslužan je i za delimično otvaranje vrata ovog zabranjenog grada za oči javnosti, jer je 1994, dozvolio da u vili borave posetoci koji nisu radili u Izvršnom veću Vojvodine. Omogućio je da, uz određenu svotu novca, tu borave direktori velikih preduzeća. Radoman Božović je, takođe, voleo ovo mesto. 1997. godine zakupio je 50 odsto prostora na 10 godina. Ali, vlasnik je bio samo godinu dana. Vilu su planirali da kupe Slobodan-Boba Živojinović i Lepa Brena. U vili je trebalo da se održi sastanak Glavnog odbora Demokratske stranke, koji bi vodio Zoran Đinđić, ali je otkazano zbog bezbednosti. U to vreme, veliki broj radnika uređivao je vilu, a postojao je strah od antetata. Sastanak je trebalo da se održi dve nedelje pre ubistva premijera. Vilu danas koriste pokrajinski funkcioneri za protokolarne prijeme i sastanke. U njoj je sniman film Soje Jovanović Silom otac. Vila je i danas zatvorena za širu javnost.

(fotografije)

Izvor:
www.tvrdjavateatar.com/